Ο Θησαυρός του Σεύθη Γ’

 

Ο Θησαυρός του Σεύθη Γ’

Σε μια εποχή που η Ιστορία ακόμα έγραφε τους πρώτους της στίχους, στα άγρια και περήφανα βουνά της Θράκης, ζούσε ένας λαός πολεμικός και σοφός, οι Θράκες. Ήταν γνωστοί για το θάρρος τους, τις τελετουργίες τους και τη βαθειά πίστη τους στους θεούς και στη μοίρα. Ανάμεσα στους βασιλείς τους, ξεχώριζε ένας: ο βασιλιάς Σεύθης Γ’, ο οποίος λέγεται πως έκρυψε έναν ανεκτίμητο θησαυρό που μέχρι και σήμερα παραμένει άφαντος.

Ο θρύλος λέει ότι πριν πεθάνει, ο Σεύθης Γ’ διέταξε να θαφτεί ολόκληρος ο θησαυρός των Θρακών σε μία μυστική τοποθεσία, βαθιά μέσα σε έναν λόφο με πέντε κορυφές. Το χρυσάφι, τα κοσμήματα, τα τελετουργικά αγγεία και πολλά άλλα φυλάχθηκαν εκεί, μαζί με τη σορό του ιερέα, ώστε να τον υπηρετούν και στη μετά θάνατον ζωή.

Αλλά ο βασιλιάς δεν εμπιστεύτηκε ανθρώπους να τον φυλάξουν. Κάλεσε τους ιερείς του Διόνυσου, οι οποίοι μέσα από σκοτεινά τελετουργικά κάλεσαν πνεύματα φύλακες. Λέγεται πως όποιος πλησιάσει τον λόφο χωρίς καθαρή καρδιά και χωρίς σεβασμό, θα χαθεί μέσα στην ομίχλη που πέφτει κάθε δειλινό και δε θα ξαναδεί φως ημέρας.

Αιώνες πέρασαν και ο θησαυρός παρέμεινε θαμμένος. Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Οθωμανοί – όλοι άκουσαν για τον θρύλο, πολλοί προσπάθησαν να τον ανακαλύψουν, αλλά κανείς δεν τα κατάφερε.

Μέχρι που, πριν λίγα χρόνια, ένας νεαρός αρχαιολόγος από την Κομοτηνή, ο Ανδρέας, ανακάλυψε μια πέτρα χαραγμένη με αρχαία θρακικά σύμβολα σε ένα παλιό μονοπάτι κάπου στον Βόρειο Έβρο. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της επιμονής του, βρήκε την είσοδο σε έναν υπόγειο θάλαμο. Μέσα, βρήκε μόνο έναν θρόνο από πέτρα και μια επιγραφή:

«ἡ σκιά τοῦ Σεύθη φυλάττει – οὐχ ὁ χρυσὸς, ἀλλὰ ὀργὴ. Οὐδὲν ζῶν ἀναβαίνει. ἔρχεται ἡ σιωπή.».

Ο Ανδρέας δεν βρήκε χρυσό. Αλλά έφερε στο φως τη σοφία και τον πολιτισμό των Θρακών βασιλέων, ανατρέποντας την Ιστορία όπως την ξέραμε. Γιατί, ίσως, ο μεγαλύτερος θησαυρός των Θρακών ήταν η ίδια τους η κληρονομιά.

Ο Ανδρέας, παρόλο που δεν βρήκε χρυσό στον πρώτο θάλαμο, δεν πείστηκε πως ο θρύλος τελείωνε εκεί. Η επιγραφή – «ἡ σκιά τοῦ Σεύθη φυλάττει – οὐχ ὁ χρυσὸς, ἀλλὰ ὀργὴ. Οὐδὲν ζῶν ἀναβαίνει. ἔρχεται ἡ σιωπή.» – τον στοίχειωνε. Ήξερε πως κάτι βαθύτερο κρυβόταν. Μελέτησε ξανά τα σύμβολα στη χαραγμένη πέτρα και πρόσεξε πως ένα από αυτά έμοιαζε με αστρικό χάρτη. Μια παλιά θρακική παράδοση ήθελε τον βασιλιά Σεύθη Γ’ να είναι «γιός του Ουρανού και της Σκιάς» — ένας ηγέτης που διάβαζε τα άστρα και μιλούσε με τους νεκρούς.

Οδηγούμενος από αυτή τη γνώση, ο Ανδρέας ξεκίνησε την αναζήτηση για έναν δεύτερο, πιο κρυφό θάλαμο. Στις παρυφές του λόφου, όπου οι τοπικοί βοσκοί αρνούνταν να πλησιάσουν μετά τη δύση του ήλιου, βρήκε μια σπηλιά με σπειροειδή είσοδο. Εκεί, κάτω από στρώματα χώματος και ριζών, βρισκόταν μια σφραγισμένη πέτρινη πόρτα. Στο κέντρο της είχε λαξευτεί ένα σύμβολο: το μάτι του Σεύθη Γ’, περιτριγυρισμένο από επτά φλόγες.

Με τη βοήθεια ενός ειδικού συντηρητή από τη Θεσσαλονίκη, ο Ανδρέας κατάφερε να ανοίξει την πόρτα. Αυτό που αντίκρισαν τους άφησε άφωνους: ένας υπόγειος χώρος, χτισμένος με μαθηματική ακρίβεια, διακοσμημένος με τοιχογραφίες που απεικόνιζαν τον κύκλο της ζωής και του θανάτου κατά τη θρακική κοσμοθεωρία.

Στο κέντρο υπήρχε μια λάρνακα από μαύρο γρανίτη. Πάνω της ήταν ακουμπισμένο ένα διάδημα – όχι από χρυσό, αλλά από ήλεκτρο και σιδηρομετάλλευμα, διακοσμημένο με πετράδια που έμοιαζαν να λαμπυρίζουν από μέσα. Δίπλα, ένα κυλινδρικό αντικείμενο: ένας θρακικός κώδικας, γραμμένος σε άγνωστο αλφάβητο, αλλά με εμφανή συσχέτιση με τις πρώιμες μορφές ελληνικών και φρυγικών γραφών.

Οι ανακαλύψεις αυτές δεν είχαν μόνο ιστορική αξία – είχαν και φιλοσοφική. Ο θησαυρός των Θρακών δεν ήταν απλώς πλούτος. Ήταν η κοσμοαντίληψή τους: ο σεβασμός προς τον κύκλο της φύσης, η σχέση με τους προγόνους και η εναρμόνιση με τα άστρα.

Και κάπου βαθιά μέσα στον λόφο, σε έναν τρίτο θάλαμο που κανείς ακόμα δεν έχει βρει, η σκιά του βασιλιά χαμογελά ικανοποιημένη. Γιατί ο θησαυρός του, τελικά, βρέθηκε — όχι στα χέρια, αλλά στις ψυχές αυτών που τον τίμησαν.

 Η Επιστροφή του Βασιλιά Σεύθη Γ'

Κατά τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., η Θράκη σπαράσσεται από εσωτερικές διαμάχες και εξωτερικές απειλές. Ο Αλέξανδρος ο Μέγας έχει πεθάνει και οι διάδοχοί του μάχονται για εξουσία. Μέσα στο χάος, ένας βασιλιάς επιστρέφει στον θρόνο του με την αποφασιστικότητα να ενώσει τους Θράκες και να τους χαρίσει δόξα: ο Σεύθης Γ’, παλιός στρατηγός του Αλέξανδρου και βασιλιάς των Οδρυσών.

Ο Σεύθης δεν ήταν απλώς πολεμιστής — ήταν διπλωμάτης, προστάτης του πολιτισμού, λάτρης των Ελλήνων φιλοσόφων, αλλά βαθιά δεμένος με τα θρακικά ιερά και τα έθιμα. Για να ενδυναμώσει το βασίλειό του, έκτισε νέα πρωτεύουσα, τη Σευθόπολη (Seuthopolis), κοντά στον σημερινό ποταμό Τόνζα στη Βουλγαρία.

Εκεί, στο ανάκτορο και στους ναούς της, συνάντησε την τελευταία φλόγα του παλιού θρακικού κόσμου: τους σοφούς ιερείς του Διόνυσου, τους φρουρούς των αρχαίων μυστικών. Όταν ένιωσε το τέλος του να πλησιάζει, ο Σεύθης διέταξε να φτιαχτεί ένας τάφος αντάξιος της κληρονομιάς του.

Ο τάφος του βρέθηκε τον χειμώνα του 2004 στη Κοιλάδα των Θρακών Βασιλέων, κοντά στην Καζανλούκ της Βουλγαρίας. Εκεί οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν:

• Χρυσό στεφάνι φύλλων δρυός

• Χάλκινο κεφάλι του βασιλιά με ρεαλιστικά χαρακτηριστικά (ίσως το καλύτερο πορτρέτο Θράκα ηγεμόνα)

• Πολυτελή αγγεία, όπλα, κοσμήματα και θρησκευτικά αντικείμενα

Ανάμεσά τους βρέθηκε και μία επιγραφή με το όνομα Σεύθης — η απόδειξη ότι ο θρύλος ήταν αληθινός.

Αν και γερασμένος πλέον ο Ανδρέας, έφτασε αργότερα στην περιοχή και μελέτησε το υλικό του τάφου του Σεύθη. Ανάμεσα στα τεχνουργήματα, ανακάλυψε ένα μικρό χρυσό δισκίο με σύμβολα που ταυτίζονταν με αυτά που είχε βρει στον «Λόφο των Πέντε Σκιών».

Όταν αρχίσουν να μιλούν οι πέτρες και τα ευρήματα, τότε η φαντασία σωπαίνει — και η Ιστορία ψιθυρίζει την αλήθεια της.

 Χάλκινο κεφάλι του Σεύθη Γ΄ που βρέθηκε στον τάφο του, στη σημερινή Βουλγαρία